Wat is haptotherapie?

Haptotherapie is de therapeutische toepassing van Haptonomie (lees meer over haptonomie). Haptotherapie is een lichaamsgerichte, holistische therapie waarbij contact, de interactie met elkaar, van groot belang is. Tijdens deze therapie richten we ons op de balans tussen denken/voelen en handelen. Denken en handelen heeft in ons leven vaak al veel aandacht gekregen. Op school en tijdens je werk wordt hier veel aandacht aan besteedt. Dat je voelen ook kunt ontwikkelen is vaak wat minder bekend.  

Er komen regelmatig cliënten bij de haptotherapeut die het patroon herkennen van veel denken, hierin vast lijken te zitten en/of de hele tijd bezig zijn met van alles. (lees meer over wanneer naar de haptotherapeut). Mensen die moe zijn of gestresst, burn-out klachten hebben of meer willen voelen. Ze willen graag wat anders, maar hoe dan? Bij de haptotherapeut op onderzoek uitgaan is de eerste stap. De haptotherapeut gaat met je op onderzoek uit welk effect heeft de omgeving op jou en hoe reageer jij hierop. Bewust worden van deze patronen geeft vaak al inzicht. Dit gebeurt door gesprek, ervaringsoefeningen of aanrakingen op je lichaam. Zo was er laatst een cliënt enorm verrast door wat ze voelde in haar lichaam en wat haar lichaam haar vertelde. Deze cliënt is bekend met mindfulness en meditatie. Ze is zich bewust van de sensaties in haar lichaam. Maar deze ervaring was nieuw voor haar en gaf haar inzicht over haar patroon. 
Mijn handen lagen stil op haar lichaam. Ze voelde mijn handen en niet lang daarna kreeg ze gedachtes over wat ze allemaal nog moet doen. Ze zei dat haar dit overkwam, ze zei dat ze mijn handen niet meer voelde en ging nadenken. Ik vroeg haar wat ze in haar lichaam voelde gebeuren. Ze kreeg weer meer gevoel voor mijn handen en ze zei verrast: ‘Oh, dat gebeurt er, nu voel ik het. Ik ga mijn benen aanspannen, ik zet me schrap en ga nadenken over wat ik kan gaan doen’. Mijn handen lagen stil op haar onderrug en bij haar liep de spanning in haar lichaam op. Daarna ging ze nadenken. Er was weinig beweging vanuit haar omgeving en haar reactie was dat ze zich schrap ging zetten. Ze voelde wat meer angst.  Doordat ze hier bewust van werd ging ze dit herkennen in contact. Er kwam een verlangen om nieuwe mogelijkheden uit te proberen zodat ze niet steeds alleen aan het werk ging en met iets meer angst voelen in contact kan blijven met de ander. 

De hele dag komt de omgeving bij ons binnen door onze zintuigen. Je kunt ook zeggen; om te communiceren met je omgeving maak je gebruik van je zintuigen. Je oren, ogen, neus, smaak en tastzintuig. Deze zintuigen ontvangen de prikkels vanuit je omgeving. Op basis van deze informatie handel je, maak je keuzes, denk je, voel je en beweeg je. De tastzin heeft hierbij een speciale rol. Met je ogen en oren haal je informatie van ver weg waar. Met je neus en mond komen de signalen al wat dichter bij je. Met de tastzin voel je binnen je lichaam en ook buiten je lichaam. Bijvoorbeeld buiten je lichaam de temperatuur of de koude wind langs je gezicht. Van binnen kun je lichamelijke sensaties voelen zoals tintelingen, verharding of verzachting.   

Het tastzintuig is de eerst ontwikkelde zintuig als foetus. Al na acht weken kan de foetus door de tastzintuig aanraking voelen (vooral op de lippen en neus) en na 17 weken over het hele lichaam. Het tastzintuig bevindt zich overal in je huid. Je voelt hiermee naar buiten toe, bijv. aanraking die je voelt en de vertaling naar binnen toe; je spieren, pezen, zenuwen die de aanraking omzetten in lijfelijke sensaties. Op Wikipedia staat he volgende geschreven over de tastzin: ‘De belangrijkste functie van je tastzin is het zich letterlijk verbonden voelen met de omvattende fysieke wereld.’ Je verbonden voelen met de omvattende fysieke wereld door je tastzin. Dit klinkt prachtig. Maar hoe doe je dat? En wanneer je jezelf niet verbonden voelt met de wereld om je heen, hoe speelt de tastzin dan een rol? Door hier iets meer zicht op te krijgen blijven we nog even bij de foetus. De foetus voelt met de tastzin en beweegt hierop. Dit kun je merken wanneer de foetus reageert op de aanrakingen op de buik wanneer de moeder of vader hun hand(en) op de buik leggen. De foetus beweegt naar deze handen toe. Dit kun je zien wanneer de foetus groter is. De foetus draait zich naar de handen toe. Je kunt dan de billen of het ruggetje van de foetus zien door de buik van de moeder heen. Wanneer de baby geboren wordt bestaan de eerste 3 maanden uit de symbiotische fase. De baby is samengesmolten met zijn ouders, vaak de moeder. De tastzin is hierbij van belang. De baby voelt de aanraking van de ouders of verzorgers, de spierspanning wordt lager en de baby wordt rustig. Ook voelt de baby wanneer hij honger-, het koud- of warm heeft. En hier reageert de baby op, de spierspanning wordt hoger en de baby begint te huilen. Zo ontstaan de eerste bewegingen van behagen en onbehangen, lust en onlust. Lust en onlust is een beweging ergens naartoe of ergens vanaf. Heel simpel zeg je ergens Ja of Nee tegen.  

De baby groeit en krijgt steeds meer een eigen identiteit. Er ontstaat onderscheid tussen de binnen en buitenwereld. De peuter krijgt een eigen wil en zegt nee. De peuter is nog steeds verbonden met de wereld om zich heen door de tastzin, maar leert zich ook wat meer terugtrekken en een eigen weg te gaan (heel voorzichtig). Eigenlijk kun je zeggen dat je altijd verbonden bent met de wereld om je heen en je hebt een manier geleerd om je meer of minder te verbinden. Je hebt het vermogen door de tastzin je gevoel wat meer of minder uit te breiden. Dit kun je herkennen door met meer of minder gevoel een auto in te parkeren, gereedschap te hanteren of een kraan open te draaien. Dit kun je met kracht doen, of door wat meer gevoel te hebben voor het voorwerp. Zo ook met mensen. Je kunt wat meer gevoel hebben voor degene die naast je op de bank zit of wat minder gevoel. Je kunt meer samen zijn of wat meer op jezelf.

Het ja of nee zeggen, de beweging er naartoe of vanaf, gebeurt de hele dag door. Veelal gebeurt dit onder-of voorbewust. Door bewuster te worden van je lichaam kun je ook bewuster worden van de beweging in je. Bijvoorboeed: Er staat muziek op, je beweegt ernaartoe (lust), je vindt het goede muziek en hebt misschien wel zin om te bewegen. Of je beweegt ervan af (onlust) en kan denken: ‘Wat een herrie, mag die radio uit.’ Of we het nu voelen of niet, de hele dag door zijn we in verbinding met ons lichaam, onze zintuigen, en de buitenwereld. Door deze verbinding met de buitenwereld wordt je balans continu beïnvloed. Het meebewegen of niet (tegen bewegen) gebeurt enorm snel en is een beweging waar je niet over nadenkt, dit gebeurt in je lijf en kun je voelen in je lichaam.  

Bij de haptotherapeut kun je dit gaan ontdekken. Waar je op meebeweegt en waar niet. Hoe jij je meer gevoel voor jezelf en je omgeving kan krijgen en hoe het is wanneer je wat meer terugtrekt. Wat je daarbij voelt en welke gevoelens je hierbij ervaart. Daarnaast ontdek je ook dat jij invloed hebt op hoe je die omgeving ervaart.  

In interactie met elkaar worden patronen helder. En… het lichaam liegt nooit. Je lichaam reageert op beweging, stilstand, druk, trek, enz. En samen met een haptotherapeut onderzoek jij hoe jij in deze wereld staat, waarop en hoe je reageert. En wanneer je steeds meer bewust wordt van je patronen ga je nieuwe mogelijkheden onderzoeken. Keuzemogelijkheden in contact met de ander en met jezelf geeft vrijheid. Vrijheid om te bewegen zoals jij wil