Leren luisteren naar je lichaam, hoe doe je dat? 

Wist je dat er elk moment van alles te voelen is in je lichaam? Bijvoorbeeld je lichamelijke sensaties, je hartslag, ademhaling, het rommelen van de darmen. Je voelt door alle prikkels die je waarneemt, van de buitenwereld en je binnenwereld. Dit registreer je en zorgen voor allerlei processen in je lichaam.  

Psycholoog Anne Marsman is gepromoveerd aan de Universiteit van Maastricht op het onderwerp lichamelijkheid in de psychologie en psychiatrie en wil meer aandacht over dit onderwerp. Zij stelt dat het lichaam stress en traumatische ervaringen opslaat. Het lijf speelt vervolgens een cruciale rol hoe we met nieuwe stress-situaties omgaan. Het leren luisteren naar subtiele signalen van ons lichaam is essentieel om beter om te kunnen gaan met stress, trauma en psychische problemen. Haptotherapeuten en therapeuten die lichaamsgericht werken zijn hier vaak al van op de hoogte en worden ondersteund door de wetenschap die hier steeds meer aandacht voor heeft.

Bij het luisteren naar je lichaam zijn je zintuigen van groot belang. We krijgen elk moment van de dag informatie binnen via onze zintuigen. Via onze oren, ogen, neus, mond en tast komen prikkels van buiten naar binnen en er vindt prikkelverwerking plaats. Wat via je lichaam binnenkomen wordt doorgegeven aan je hersenen en deze verwerken de prikkels. Er wordt beoordeeld op welke informatie een reactie wordt gegeven en welke niet. Daarnaast kun je ook binnen je lichaam voelen, bijvoorbeeld het rommelen van je maag of darmen. Je hebt zintuigen in je lichaam. Het zintuig Proprioceptie is belangrijk voor de balans en motoriek van het lichaam. Proprioceptie wordt ook wel de positiezin of houdingszin genoemd. Dankzij de proprioceptie weet je hoe de positie van je lichaam is, waar je armen en benen zich bevinden, of je voorover staat of rechtop, of je platligt of op de kop staat. Het evenwichtsorgaan (in je middenoor) voorziet je hersenen van informatie voor het instant houden van je evenwicht. Hierdoor blijf je rechtop staan, kun je balanceren op 2 poten van de stoel en blijf je rechtop de fiets zitten.  

Wat je waarneemt in je lichaam gebeurt door interoceptie. Interoceptie betekent ‘intern waarnemen’, het waarnemen van allerlei lichaamsprocessen. De sensoren die dit waarnemen zitten op veel verschillende plekken in je lichaam, bijvoorbeeld in je weefsel en rond je organen. Je merkt hiermee bijvoorbeeld op dat je dorst hebt of vol zit, hoe snel je hart klopt en hoe je ademt. Je merkt dat je het warm hebt en ‘het zweet je uitbreekt’. Interoceptie kan er ook voor zorgen dat je je eigen emoties in kan schatten. Het voelen van signalen van je lichaam, de sensaties in je lichaam, heb je nodig om er de juiste emotie aan te koppelen. Ben je bang, blij of bedroeft? Of je staat te trillen op je benen, je zweet en je hebt ‘kriebels’ in je buik? Dan kan het zijn dat je zenuwachting bent. Het koppelen van wat je voelt in je lichaam en de emotie die daarbij horen kun leren. Dit is misschien wel wat ‘Luisteren naar je Lichaam’ inhoudt.  

Er wordt steeds meer onderzoek gedaan naar Interoceptie, mensen die sensaties herkennen en dit kunnen koppelen aan emoties. Het blijkt dat mensen die dit herkennen en koppelen beter in staat zijn om hun emoties te reguleren en actie te ondernemen. Dit kan zorgen voor meer balans in je leven. Wanneer er prikkels van buiten naar binnen komen ontstaat er elke keer disbalans. Door dit te voelen en te vertalen kan er keuzemogelijkheid ontstaan. Deze keuzemogelijkheid geeft meer balans.

Interoceptie, meer gevoel voor je binnenwereld, kun je leren. Manos Tsakiris, Hoogleraar psychologie aan de University of Londen en schrijver van meerdere boeken over interoceptie zegt dat hoe meer je bewust bent van de signalen in je lichaam, hoe makkelijker het is om, voor jou, de juiste actie te ondernemen. Hij geeft aan dat bewustworden van signalen in je lichaam vooral in groepen en therapie goed te leren is. Hij stelt dat een belangrijk deel van ons emotionele leven draait om interactie met het hele systeem om ons heen; om naast het zelf weer contact te maken met je eigen lijf, ook je lichaam weer in gezond contact te brengen met de mensen om je heen. 

Binnen haptotherapie, een lichaamsgerichte therapie, is dit precies waar we mee bezig zijn. Je bent continu in interactie met jezelf en de omgeving. Dit geeft allerlei sensaties, gevoelens en emoties. Een haptotherapeut heeft veel verstand van voelen, emoties en het lichaam waar deze sensaties en emoties tot expressie komen. Je kunt op deze manier weer gezond in contact te komen met je eigen lichaam en de mensen om je heen. 

Wil je leren luisteren naar je lichaam? Welke sensaties je hebt de hele dag door? Wat deze sensaties zeggen over jouw unieke manier van voelen en bewegen, welke emoties je voelt en je bewuster keuzes kan maken in je leven? Dan ben je van harte welkom bij Haptonomiepraktijk VoelendWijzer.